A+ A A-
Tom:
strona:

Zbydniowice

Zobacz również

Dawna wieś po prawej stronie Wisły, obecnie w południowej części miasta Krakowa,  około 9 km od jego centrum, w starorzeczu Wisły, sąsiadująca z Wróblowicami  i Rajskiem (w obu przypadkach od 1973 roku z Krakowem przez przyłączenie  północnej części Zbydniowic do Krakowa) oraz z leżącymi do dziś poza granicą Krakowa  Golkowicami, Ochojnem Dolnym i Wrząsowicami.

  W najstarszej znanej wzmiance, pochodzącej z 1398 roku, nazwa wsi odnotowana w  brzmieniu  de Sbigneuiczi. W innych dawnych zapiskach: de Sbigneuice (1427), Sbignewice (1470), Zbigniewicze  (1581). Nazwa wsi wywodząca się od nazwy osobowej „Zbygniew” („Zbigniew”).

  Wieś podległa parafii pw. św. Marii Magdaleny w Kosocicach (w dokumencie z okresu  Księstwa  Warszawskiego, z roku 1812, odnotowana podległość parafii we Wróblowicach). W godle  na pieczęci z początku XIX wieku przedstawienie promieniującego serca miłosiernego.

  Nieznane są okoliczności lokowania Zbydniowic na prawie niemieckim. Dawne centrum  wsi wytyczono lub ukształtowało się w rejonie doliny potoku Baranówka, po wschodniej stronie  dzisiejszej ulicy Jeziorany. W XIX wieku odnotowywano nazwy pól i rejonów wsi: Zbydniowówka,  Nad Młynie, Zagumne, Pokrzywnika.

  Historycznie wieś była własnością szlachecką. W XVI wieku stanowiła własność Stokowskich.  W roku 1868 znajdowała się w rękach Ignacego Żarnowieckiego, według niektórych  przekazów w 1913 roku jej właścicielem był baron Jan Albin Goetz-Okocimski, prezes Koła  Polskiego w parlamencie wiedeńskim.

  Przed rozbiorami gromada Zbydniowice należała do powiatu szczyrzyckiego, po  roku 1772 znalazła się jako gmina w austriackim cyrkule wielickim, od 1782 roku w cyrkule  bocheńskim. W okresie przynależności do Księstwa Warszawskiego, w latach 1809–1815,  w ramach departamentu i powiatu krakowskiego jako wieś należała do gminy Ochojno Dolne.  Od 1815 roku z powrotem w ramach austriackiej Galicji jako gromada (od 1856 roku  gmina)  w obrębie cyrkułu bocheńskiego. W okresie autonomii galicyjskiej, od 1866 roku, wieś miała  status gminy jednostkowej, należała do powiatu wielickiego, od 1896 roku do powiatu podgórskiego  – stan ten przetrwał do czasów II Rzeczypospolitej, do roku 1923, kiedy to Zbydniowice  objęte zostały powiatem krakowskim. W 1934 roku wieś przemianowano na gromadę  i włączono do gminy zbiorczej Piaski Wielkie. Przynależność ta uległa zmianie w 1941  roku  – gromada Zbydniowice weszła w skład gminy zbiorczej Swoszowice. Od reformy ustrojowej  likwidującej dotychczasowe gminy i gromady, to jest od roku 1954, Zbydniowice objęto wielowioskową  gromadą Swoszowice, nadając im status wsi (od 1958 roku stanowiącej sołectwo).  Obowiązywało to do 1972 roku, kiedy to z mocą od 1973 roku Zbydniowice (bez północnej  części przyłączonej w tymże 1973 roku do Krakowa) podporządkowano nowo utworzonej  gminie Świątniki Górne, w której nadal miały status wsi-sołectwa.

  W roku 1986 wieś Zbydniowice wyłączona została ze struktury ustrojowej powiatu  krakowskiego  i włączona do granic miasta Krakowa, do dzielnicy administracyjnej Podgórze.

  Obecnie tereny tej dawnej wsi stanowią część dzielnicy samorządowej X Swoszowice.

 

Ze Słownika geograficznego z lat 1880–1902:

Zbydniowice, w XVI wieku Zbigniewice, wieś nad rzeką Wilgą, powiat wielicki, o 8 km  na zachód od Wieliczki, parafia rzymsko-katolicka w Kossocicach. Starożytna osada,  liczy  47 domów i 307 mieszkańców (142 mężczyzn, 166 kobiet) rzymskich katolików prócz  11 izraelitów. Posiadłości tabularnej [dworskiej] niema. Cały obszar wynosi 169  morg.  W XVI wieku [wieś] Zbydniowice była własnością Jakuba Stokowskiego i miała 3 łany  kmiece, zagrodę bez roli i komornika bez bydła.

(1819)
Odciski pieczęci urzędowych Zbydniowic
z lat 1819 i 1945 (CPAHU we Lwowie,
sygn. fond 20, opis 1, sprawa 216;
Archiwum Narodowe w Krakowie,
sygn. Gm. Sw. 16, s. 223)
(1819) Odciski pieczęci urzędowych Zbydniowic z lat 1819 i 1945 (CPAHU we Lwowie, sygn. fond 20, opis 1, sprawa 216; Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Gm. Sw. 16, s. 223)
(1945)
Odciski pieczęci urzędowych Zbydniowic
z lat 1819 i 1945 (CPAHU we Lwowie,
sygn. fond 20, opis 1, sprawa 216;
Archiwum Narodowe w Krakowie,
sygn. Gm. Sw. 16, s. 223)
(1945) Odciski pieczęci urzędowych Zbydniowic z lat 1819 i 1945 (CPAHU we Lwowie, sygn. fond 20, opis 1, sprawa 216; Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. Gm. Sw. 16, s. 223)
Pochodzący z roku 1812, to jest z czasów przynależności Zbydniowic do Księstwa Warszawskiego, wykaz osób zgłaszanych na stanowiska
sołtysów i radców wiejskich – przedstawione kandydatury podlegały zatwierdzeniu przez wójta i podprefekta dystryktu krakowskiego
(Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. PDK-20, s. 207)
Pochodzący z roku 1812, to jest z czasów przynależności Zbydniowic do Księstwa Warszawskiego, wykaz osób zgłaszanych na stanowiska sołtysów i radców wiejskich – przedstawione kandydatury podlegały zatwierdzeniu przez wójta i podprefekta dystryktu krakowskiego (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. PDK-20, s. 207)
Z dokumentacji Biura Rozwoju Krakowa dotyczący wsi Zbydniowice fragment sporządzonej w 1968 roku
Inwentaryzacji bezpośredniej użytkowania terenu i budynków dla Gromady Swoszowice
(Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/1405/2331)
Z dokumentacji Biura Rozwoju Krakowa dotyczący wsi Zbydniowice fragment sporządzonej w 1968 roku Inwentaryzacji bezpośredniej użytkowania terenu i budynków dla Gromady Swoszowice (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/1405/2331)
Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności