WPIS DO ZŁOTEJ KSIĘGI
Swego rodzaju perełką w archiwalnym zbiorze akt miasta Podgórza jest Książka obywateli Miasta Podgórza, zwana też Złotą księgą (ANK, sygn. P-33). Jej pierwsza część dotyczy obywateli honorowych Podgórza, obejmując cały okres autonomiczny, a w nim wszystkich obdarzonych tą honorową godnością. Z założenia księga ta nie ma charakteru biuralistycznego, lecz nadano jej uroczystą, zdobną formę. Kaligrafowane wpisy z czasem przechodzą w iluminowane strony przypominające „małe dyplomy”. Treść wpisów oddaje istotę nadania: przywołanie uchwały Rady nadającej tytuł, identyfikacja postaci z imienia i nazwiska oraz stanowiska, jak też zasługę uzasadniającą godność. Księgę założono w 1876 r., na jej początku wpisano nadania wcześniejsze, tak aby uwzględniała wszystkich obywateli honorowych od roku 1867.
Zachowała się informacja, że 10 maja 1913 r. Władysław Grzybczyk otrzymał 10 koron za wpisanie do Złotej księgi obywatelstwa honorowego hr. Stanisława Marcina Badeniego (ANK, sygn. 29/53/611, s. 226), który otrzymał tytuł uchwałą podgórskiej Rady podjętą 27 czerwca 1912 r. – zatem wpisanie go do księgi długo trwało. Władysław Grzybczyk, któremu to dzieło powierzono, to członek rodziny osiadłej w Podgórzu, najstarsze obywatelstwo miejskie jej przedstawiciel otrzymał w 1845 r.
Tekst źródłowy Złotej księgi opublikowała dr Kamila Follprecht w aneksie do monograficznego opracowania Obywatele Królewskiego Wolnego Miasta Podgórza 1784–1915, wydanego przez Archiwum Narodowe w Krakowie w 2015 r. Tam też znajduje się szczegółowy opis księgi i jej historia (Follprecht 2015, s. 25–29, 38–51).
Do księgi wpisywano kolejnych uhonorowanych po podjęciu przez Radę stosownej uchwały o nadaniu honorowego obywatelstwa – przetrwała ona, stanowiąc przez stulecie, które upłynęło od jej zamknięcia, ważne, a zarazem oryginalne w formie źródło do historii Podgórza. Większość stron części dotyczącej obywateli honorowych publikujemy w tym tomie, w rozdziale prezentującym poszczególne postacie.
Jakże żal, że władze krakowskie takiej księgi, jak podgórska, nie założyły i nie poprowadziły!
  |
 Z przechowywanej w Archiwum Narodowym w Krakowie Książki obywateli Miasta Podgórza założonej w 1876 r., obejmującej honorowych obywateli Podgórza z lat 1867–1914; na poprzedniej stronie: przód okładziny, tutaj strona z pierwszymi uhonorowanymi postaciami (wpisy uczynione wstecz) oraz końcowe strony poświęcone Juliuszowi Franciszkowi Leo i Kazimierzowi Junoszy-Gałeckiemu. |
