Dawna wieś po lewej stronie Wisły, obecnie we wschodniej części miasta Krakowa, około 19 km od jego centrum, w starorzeczu Wisły, sąsiadująca z Wyciążem wraz z Przylaskiem Wyciąskim i Kościelnikami oraz z leżącymi do dziś poza granicą Krakowa Pobiednikiem Małym (tą linią przebiegała granica między Galicją a Królestwem Polskim – kongresowym) i dalej przez Wisłę także ze znajdującymi się do dziś poza granicą miasta Niepołomicami. Przy Wolicy ukształtowały się przysiółki: Las Kościelnicki i Rogów.
W najstarszej znanej wzmiance, pochodzącej z 1389 roku, nazwa wsi odnotowana w brzmieniu Vola. W innych dawnych zapiskach: Wola Stanisławsca (1398), Wolica Strasonysz (XV wiek), Wolycza (1470). Nazwa wsi kulturowa, wywodząca się od słów „wola”, „wolnica” oznaczajacych czasowe zwolnienie osadników od ciężarów pańszczyźnianych.
Wieś podległa parafii pw. św. Wojciecha w Pobiedniku, od rozbiorów parafii pw. Wszystkich Świętych w Górce Kościelnickiej.
W wyniku nieznanej z daty lokacji Wolicy na prawie niemieckim wytyczono centrum wsi w rejonie dzisiejszego placu Turzymy oraz przyjęto niwowy rozłóg pól. W Lesie Kościelnickim zlokalizowany był folwark, w Rogowie działał przewóz przez Wisłę i obserwatorium celne podległe komorze celnej w Wawrzeńczycach. W XIX wieku odnotowywano nazwy niw: Niwa Wolica, Niwa Piaski, Niwa Błonie, Niwa Pańskie.
Historycznie wieś była własnością szlachecko-magnacką. Pod koniec XIV i w XV wieku należała do Białaczowskich (od ich przydomka „Strasz” nazwa Wolica Strasonysz). W 1489 roku nabył ją Krzesław z Kurozwęk, skupiając w tak zwanym kluczu kościelnickim własność między innymi Kościelnik, Górki Kościelnickiej, Wolicy, Cła, Stanisławic. Klucz ten mieli w rękach w drugiej połowie XVI wieku Wodzisławscy, w XVII wieku Lubomirscy, od 1712 roku Morsztynowie, w latach 1773–1945 Wodziccy. Po II wojnie światowej majątek został znacjonalizowany.
Przed rozbiorami gromada Wolica należała do powiatu proszowickiego, po roku 1795 znalazła się jako gmina w austriackim cyrkule krakowskim. Po epizodzie przynależności do Księstwa Warszawskiego, od 1815 roku, w Rzeczypospolitej Krakowskiej jako gromada w gminie okręgowej Kościelniki, od 1838 roku w dystrykcie Mogiła. W roku 1846 wieś powróciła jako gromada (od 1856 roku gmina) pod zabór austriacki. Od 1866 roku miała status gminy jednostkowej, należała do powiatu krakowskiego – stan ten przetrwał do czasów II Rzeczypospolitej, do roku 1933. W 1934 roku wieś przemianowana została na gromadę i włączona w skład gminy zbiorczej Ruszcza. Nie uległo to zmianie (także w okresie okupacji niemieckiej) do roku 1954, kiedy to Wolicę objęto wielowioskową gromadą Wyciąże, nadając jej status wsi (od 1958 roku stanowiącej sołectwo), w powiecie proszowickim, od 1956 roku ponownie krakowskim – co obowiązywało do 1972 roku.
W roku 1973 wieś wyłączona została ze struktury ustrojowej powiatu krakowskiego i włączona do granic miasta Krakowa, do dzielnicy administracyjnej Nowa Huta.
Obecnie tereny tej dawnej wsi stanowią część dzielnicy samorządowej XVIII Nowa Huta.
Ze Słownika geograficznego z lat 1880–1902:
Wolica z Lasem Kościelnickim i Rogowem, wieś nad potokiem Kościelnickim, na granicy królestwa polskiego. Wólka Las Kościelnicki jest położona ku południowi, a Rogów na brzegu Wisły. W ogóle liczy wieś 58 domów i 295 mieszkańców, obszar tabularny [dworski] z osadami: Pomykana i Browarek 4 domy, 36 mieszkańców (13 izraelitów). W roku 1581 należała wieś do parafii w Pobiedniku; była dziedzictwem Wodzisławskiego, który płacił od 4 łanów kmiecych i 2 komorników z bydłem. Rogów, wólka należąca do Wolicy, na lewym brzegu Wisły, na granicy od królestwa polskiego, 4 domy, 21 mieszkańców.
