|
tytuł honorowego obywatela nadany 23 listopada 1912 roku |
…w uznaniu jego niezapomnianych zasług położonych na niwie polskiej muzyki … i dla uczczenia jubileuszu Jego 50-letniej działalności kompozytorskiej… (z zapisu w dyplomie – MK, nr inw. R-765) |
Władysław Żeleński
kompozytor
Olejny portret Władysława Żeleńskiego z roku 1908 pędzla Jacka Malczewskiego oraz własnoręczny podpis uhonorowanego.
Władysław Marcjan Mikołaj Żeleński z Żelanki, herbu Ciołek, kompozytor, pedagog – jeden z głównych neoromantyków w polskiej muzyce, uznany za najwybitniejszego po Stanisławie Moniuszce twórcę oper i pieśni. Urodzony 6 lipca 1837 r. w Grodkowicach koło Krakowa, syn Marcjana, powstańca listopadowego, i Kamili z Russockich. Doktor filozofii po Uniwersytecie Jagiellońskim i Uniwersytecie Karola w Pradze. Studiował w Praskiej Szkole Organowej i Konserwatorium Paryskim. W 1872 r. został wykładowcą harmonii i kontrapunktu w Konserwatorium Warszawskim. Na stałe w Krakowie od 1881 r., zainicjował utworzenie szkoły muzycznej; przy wsparciu księżnej Marceliny Czartoryskiej, uczennicy Fryderyka Chopina, w 1888 r. otwarto Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie, którym kierował do śmierci. Kawaler Cesarskiego Austriackiego Orderu Franciszka Józefa. Żonaty z Wandą z Gadomskich, mieli trzech synów: Stanisława Gabriela, architekta, właściciela Krakowskiego Zakładu Witrażów, Tadeusza Kamila (pseudonim „Boy”), lekarza, tłumacza literatury francuskiej, pisarza, satyryka, oraz Edwarda Narcyza, urzędnika bankowego, współzałożyciela kabaretu „Zielony Balonik”. Zmarł 23 stycznia 1921 r. Krakowie; pochowany tamże na cmentarzu Rakowickim.
Tytuł nadany uchwałą Rady Miejskiej podjętą na posiedzeniu nadzwyczajnym 23 listopada 1912 r. (DzRMK 1912, nr 13, s. 211–212), gdy prezydentem miasta był Juliusz Franciszek Leo, on też był wnioskodawcą. W uzasadnieniu podkreślono zasługi Władysława Żeleńskiego w założeniu i prowadzeniu Konserwatorium Muzycznego w Krakowie. Wyróżnienie nastąpiło w jubileusz 50-lecia działalności kompozytorskiej uhonorowanego. Treść dyplomu (patrz także s. 141) wskazuje, że został on wręczony w grudniu 1912 r.
Reprodukcja oryginału dyplomu honorowego obywatelstwa; miejsce spoczynku – zbliżenie fragmentu tablicy nagrobnej z grobowca na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w kwaterze Ka, będącego także symbolicznym miejscem pochówku syna Tadeusza.
