Odciski pieczęci 10 miejskich urzędów obwodowych obowiązujące w latach 1941–1951 | ||
Obwód | Do roku 1945 | Od roku 1945 |
Obwód I | ||
Obwód II | ||
Obwód III | ||
Obwód IV | ||
Obwód V | ||
Obwód VI | ||
Obwód VII | ||
Obwód VIII | ||
Obwód IX | ||
Obwód X |
Uwaga I: w połowie 1950 r. w związku z reformą systemu władz terytorialnych i likwidacją organu wykonawczego w postaci Zarządu Miejskiego oraz zainstalowaniem w jego miejsce Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Krakowie przejściowo wprowadzono pieczęcie obrazujące podporządkowanie urzędów obwodowych temu nowemu organowi. Poniżej zachowane odciski pieczęci z tego przejściowego okresu w komplecie pochodzące z dokumentów sporządzonych we wrześniu 1950 r. Zwraca uwagę „chałupniczy” sposób wykonania tych pieczęci, sklejanych z fragmentów różnych innych, wcześniejszych pieczątek.
(Odciski pieczęci z dokumentów znajdujących się w zasobach Archiwum Narodowego w Krakowie)
Uwaga II: z końcem 1950 r. urzędy obwodowe, znajdujące się od połowy tegoż roku, czyli od wdrożenia reformy systemu władz terytorialnych, w strukturze Wydziału Społeczno-Administracyjnego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Krakowie, otrzymały pieczęcie obrazujące to umiejscowienie – są one prezentowane dalej, w ramach kolejnego etapu podziałów terytorialnych miasta, jako że przetrwały do 1954 r. (najstarsza zachowana pochodzi z dokumentu sporządzonego w grudniu 1950 r.).
Z zasobów Archiwum Zakładowego Urzędu Miasta Krakowa pieczęć Miejskiego Urzędu Obwodowego VIII z lat powojennych, formalnie w użytku najdalej do 1950 r., kiedy to wprowadzono nowy wzór pieczęci dla urzędów obwodowych, oraz pieczęć Miejskiego Urzędu Obwodowego V z jego adresem przy ul. Rakowickiej 1; prawdopodobnie początkową treść tej pieczęci „W M.” („W Miejskim”) odcięto w 1950 r., gdy z nazwy urzędów obwodowych usunięto określenie „miejski” (widoki oryginalne i lustrzane odbicia).
Po przejęciu Zarządu Miejskiego przez władze okupacyjne większość przedwojennego personelu urzędniczego pozostała w służbie miejskiej na swoich stanowiskach (oprócz wyższych stanowisk kierowniczych obsadzonych przez okupanta), chroniąc na swoim miejscu pracy to, co ochronić się dało; najniższą, choć oczywiście trudną, ceną było zadeklarowanie lojalności wobec nowej administracji – tu tego rodzaju akt złożony w sierpniu 1941 r. w obecności kierownika miejskiego urzędu obwodowego (Archiwum Zakładowe Urzędu Miasta Krakowa, sygn. spis 3759/6392)
W latach stalinowskich, tak jak i inni obywatele, również i pracownicy komisariatów obwodowych czasem znikali. Tak zaginął 7 stycznia 1947 r. urzędnik Obwodu VIII, który odnalazł się po 10 dniach. Zniknął również 15 listopada następnego roku, także i wtedy udało mu się powrócić (Archiwum Zakładowe Urzędu Miasta Krakowa, sygn. spis 3749/397)