A+ A A-
Tom:
strona:

Stanisław Kawka

rajca 1516, 1517, 1518, 1519, 1520
burmistrz 1516, 1520

Stanislaus Cawka panifex

Piekarz kazimierski, odnotowany w ławie miejskiej w latach 1499, 1501 i 1503–1508, do rady miejskiej powołany w roku 1516, w radzie był do tragicznego końca w 1520 roku. Był wójtem kazimierskim w roku 1519, gdy władze miejskie skazały na śmierć trzech szlachciców, za co wraz z trzynastoma innymi przedstawicielami władz kazimierskich stanął – początkowo aresztowany, później zwolniony za poręczeniem – przed sądem królewskim. Rajcą urzędującym, oprócz pierwszej kadencji w radzie, był także w tym tragicznym dla niego 1520 roku, przewodził sądowi wójtowsko-ławniczemu w roli burgrabiego; w lutym tego roku wyrokiem sądu grodzkiego krakowskiego został skazany na karę śmierci (wraz z rajcami Piotrem Szelągiem – nr 162 i Stanisławem Sieczką – nr 184) za nadużycie władzy w sprawie z 1519 roku. Padł ofiarą odpowiedzialności zbiorowej, jedenastu obwinionych od kary zostało uwolnionych, skazano trzech przedstawicieli władz miejskich: ówczesnych burmistrza, wójta i najstarszego stażem rajcę. Stanisław Kawka oraz dwaj pozostali skazani później na śmierć padli ofiarą niekorzystnego zbiegu wydarzeń: sprawa mogła pójść w zapomnienie po kwietniu 1519 roku (mimo że sąd uznał wtedy odpowiedzialność oskarżonych, nie orzekł kary), jednak rodziny ściętych szlachciców wykorzystały zwołany w Toruniu sejm generalny i uzyskały poparcie „braci rycerskiej” – król w zamian za podatki na wojnę z Prusami przystał na ukaranie kazimierzan (na zasadzie „głowa za głowę”), co uczynił poprzez sąd grodzki. Dodatkowo sejm uchwalił statut, według którego pod karą śmierci burmistrza i dwóch rajców nie wolno urzędom miejskim tracić żadnego szlachcica gorącym (doraźnym, pozwalającym na natychmiastowe osądzenie) prawem bez udziału urzędu grodzkiego, to jest starosty lub podstarościego. Stanisław Kawka został ścięty w 1520 roku na zamku królewskim. W latach 1538–1541 w ławie kazimierskiej zasiadał piekarz Kasper Kawka (Caffka, Cawka), w latach 1541–1542 sprawował urząd wójta kazimierskiego, do rady miejskiej jednak nie wszedł. Wiele wskazuje na to, że był to syn rajcy Stanisława.

Z księgi grodzkiej krakowskiej obejmującej lata 1519–1521: fragment wpisu z 1519 roku dokumentującego udzielenie poręczenia
za aresztowanych czternastu przedstawicieli władz Kazimierza w związku ze sprawą stracenia w 1519 roku trzech
szlachciców; oskarżonymi w tej sprawie byli rajcy, wójtowie i ławnicy: Stanisław Sieczko (nr 184), Piotr Szeląg (nr 162),
Stanisław Stano Komenecz (nr 166), Bartłomiej Owoczek (nr 173), Wojciech konwisarz (nr 177), Marcin Burnak
(nr 180), Bernard Fox (nr 181), Walenty Klajner (nr 182), Piotr Nikiel, Mikołaj Szeląg, Jan Rabka (nr 195),
Stanisław Nosek, Jan kowal (nr 186) i Stanisław Kawka – oraz zbliżenie zapisu imienia i wójtowskiego urzędu
(Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. CC 35, s. 111)
Z księgi grodzkiej krakowskiej obejmującej lata 1519–1521: fragment wpisu z 1519 roku dokumentującego udzielenie poręczenia za aresztowanych czternastu przedstawicieli władz Kazimierza w związku ze sprawą stracenia w 1519 roku trzech szlachciców; oskarżonymi w tej sprawie byli rajcy, wójtowie i ławnicy: Stanisław Sieczko (nr 184), Piotr Szeląg (nr 162), Stanisław Stano Komenecz (nr 166), Bartłomiej Owoczek (nr 173), Wojciech konwisarz (nr 177), Marcin Burnak (nr 180), Bernard Fox (nr 181), Walenty Klajner (nr 182), Piotr Nikiel, Mikołaj Szeląg, Jan Rabka (nr 195), Stanisław Nosek, Jan kowal (nr 186) i Stanisław Kawka – oraz zbliżenie zapisu imienia i wójtowskiego urzędu (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. CC 35, s. 111)
Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności