SŁOWO WSTĘPNE 

PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA

Wierny Konstytucji i prawu Rzeczypospolitej Polskiej,

ślubuję uroczyście obowiązki radnego sprawować

godnie, rzetelnie i uczciwie,

mając na względzie dobro mojej gminy i jej mieszkańców.

(z ustawy o samorządzie gminnym z 1990 roku, t. jedn. Dz.U. 2022, poz. 559)

Niech ta zacytowana, aktualnie obowiązująca rota ślubowania radnego będzie wskazówką co do przedmiotu tego tomu – poświęconego radnym miasta Krakowa.

  Aby jednak dzisiejsza ustawowa nazwa „radny” nie zawężała pola, przypomnijmy, że jest w użyciu zaledwie niepełnych 100 lat, od końca roku 1933. Wcześniej, w tym pod zaborem i w pierwszym piętnastoleciu II Rzeczypospolitej, mandatariusz zasiadający w krakowskiej radzie miejskiej to radca miejski, a jeszcze wcześniej, w trwającym przez z górą pięć wieków okresie staropolskim – rajca. Mowa tu o członkach najwyższego organu przedstawicielskiego samorządu miejskiego na różnych etapach dziejów Krakowa. Dodajmy jednak, że dzieje te przynosiły także inne, dłużej lub krócej trwające, rozwiązania ustrojowe z quasi-samorządowymi lub wręcz pozasamorządowymi organami przedstawicielskimi, mającymi w swoich

składach uczestników nazywanych na przykład gminnymi czy reprezentantami.

  Zatem precyzyjnie rzecz ujmując, tom ten jest poświęcony reprezentantom mieszkańców Krakowa tworzącym radę miasta jako organ samorządowy (w rozumieniu właściwym dla danej epoki) lub tworzącym kolegialny organ miejski o charakterze przedstawicielskim, będący w danym czasie substytutem nieistniejącej, samorządowej rady miasta.

  Rajcy, radcy miejscy, radni oraz inni, mniej lub bardziej co do pełnionej roli odpowiadający im, ale w każdym przypadku będący oficjalnymi reprezentantami krakowskiej społeczności miejskiej… Do roku 2010 nie mieliśmy w naszym mieście pełnego spisu prezydentów miasta i ich dziejowych odpowiedników (od sołtysów i wójtów, przez burmistrzów, po prezydentów), do teraz zaś brakowało spisu właśnie tych reprezentantów. Tom ten ową lukę w całości zapełnia. Przywołuje pamięć i przenosi w przyszłość wiedzę o 3339 postaciach wpisanych w historię naszego miasta. To w efekcie co najmniej niebagatelny przyczynek do historiografii Krakowa.

  Jednocześnie tom ten stanowi zwieńczenie wieloletniej i wielotomowej serii wydawniczej: Pocztu Krakowskiego. Tylko hasłowo przywołam: tom o sołtysach, wójtach, burmistrzach i prezydentach Krakowa (2010), tom o burmistrzach Kleparza, Kazimierza i Podgórza oraz wójtach gmin przyłączonych – Wielki Kraków (2013), tom o sołtysach i wójtach gmin przyłączonych po Wielkim Krakowie (2015), tom o zwierzchnikach krakowskich dzielnic (2018). I jeszcze w związku z trzydziestoleciem odrodzonego samorządu obok głównego nurtu dwa tomy o charakterze aneksów: o symbolach i insygniach Krakowa (2020) oraz o honorowych obywatelach i laureatach medalu „Cracoviae Merenti” (2022).

  Łącznie siedem tomów w serii Poczet krakowski. I już siódmy raz piszę słowa wstępne do kolejnych pozycji, nieodmiennie z satysfakcją z powstałego w krakowskim samorządzie dzieła i z pełną jego rekomendacją adresowaną do czytelników – co czynię i obecnie. Niech ta publikacja i jej poprzedniczki dobrze przysłużą się zarówno naszej krakowskiej wspólnocie, jak i każdemu, kto po nie sięgnie…                       

Jacek Majchrowski Prezydent Miasta Krakowa