RADA MIEJSKA MIASTA KRAKOWA
KADENCJI IX W LATACH 1890–1893
Kontekst ogólny
Kraków, znajdujący się pod zaborem austriackim w dualistycznej, konstytucyjnej monarchii austro-węgierskiej pod berłem cesarza Franciszka Józefa I, był centralnym miastem Wielkiego Księstwa Krakowskiego, które wraz z Królestwem Galicji i Lodomerii oraz Księstwami Oświęcimia i Zatora stanowiło jeden z krajów koronnych cesarstwa określanych wspólną potoczną nazwą Galicji. Okres ten charakteryzował się autonomią krajów koronnych i ich samorządów, w tym miejskich. W stołecznym dla Galicji Lwowie urzędowali wówczas rządowy namiestnik cesarski Kazimierz Badeni (honorowy obywatel Krakowa i Podgórza) oraz samorządowy marszałek krajowy Eustachy Stanisław Sanguszko stojący na czele Sejmu Krajowego i Wydziału Krajowego – zwierzchnich dla krakowskiego samorządu.
Kraków i jego ustrój
Aktualne są informacje podane wcześniej dla kadencji I (patrz s. 155–156).
Rada Miejska kadencji IX
| czas trwania kadencji Rady | nominalna liczba mandatów | czas trwania kadencji radcy | tryb wyłaniania składu | terminy wyborów kurialnych |
| 3 lata (w niezmienionym wyborami składzie) | 60 | 6 lat (po 3 lata w kolejnych 2 kadencjach) | wybory kurialne (co 3 lata wybór połowy składu) | 7, 9, 11, 14 i 16.07.1890 |
| w całej kadencji | inauguracja kadencji Rady | zamknięcie kadencji Rady | posiedzenia zwyczajne jawne | |
| radcy nowi | radcy ze stażem | |||
| 13 | 48 | posiedzenie 4.09.1890 | posiedzenie 27.07.1893 | 105 |
Podział mandatów w Radzie w systemie wyborów kurialnych
| koła wyborcze i ich oddziały | mandaty |
| Koło I (osoby z wysokim podatkiem dochodowym, inteligencja, wolne zawody) | 20 |
| Koło II, oddział 1 (właściciele nieruchomości z tego tytułu wyżej opodatkowani) | 10 |
| Koło II, oddział 2 (właściciele nieruchomości z tego tytułu niżej opodatkowani) | 10 |
| Koło III, oddział 1 (osoby działające w handlu, przemyśle i rzemiośle z wyższym opodatkowaniem) | 10 |
| Koło III, oddział 2 (osoby działające w handlu, przemyśle i rzemiośle z niższym opodatkowaniem) | 10 |
Prezydentura miasta – przewodniczenie Radzie
Prezydentura miasta łączyła się z przewodniczeniem Radzie Miejskiej. Prezydent wybierany był przez Radę na 6-letnią kadencję, niekoniecznie z grona radców miejskich. Jeden wiceprezydent (z oznaczeniem „I” – pierwszy) zastępował go w obu rolach: prezydenckiej i przewodniczącego Rady; był wybierany przez Radę na 3-letnią kadencję wyłącznie ze składu radców miejskich. W IX kadencji Rady kadencję prezydencką kontynuował radca miejski Feliks Szlachtowski; po jej upływie w 1890 roku został wybrany na kolejną, drugą kadencję. W roku 1893 zrezygnował z urzędu i prezydentem miasta został radca miejski Józef Friedlein.
Podstawowa dla ustroju miasta regulacja prawna
Ustawa Sejmu Krajowego z 20 lutego 1866 roku zatwierdzona przez cesarza 1 kwietnia 1866 roku Statut tymczasowy król. stoł. miasta Krakowa (DUiRK z 13 kwietnia 1866 r., nr 7)
Główne źródła archiwalne, podstawowa literatura
ANK, Akta Miasta Krakowa, sygn. 29/33/Mag II 333, 29/33/IT 1315; DzRMK 1890, nr 11 – 1893, nr 9; Chmiel 1931; Małecki 1994-II
Informacje poszerzające w tomach serii Poczet Krakowski
Poczet 2010, s. 52–54, 788–789; Poczet 2018, s. 137–153, 433–464; Poczet 2022, s. 290–293, 303–303, 344–345
POCZET RADCÓW MIEJSKICH W LATACH 1890–1893
Uwaga: schemat „wizytówek” dla spisów poniżej – patrz s. 25, lit. C
Prezydent miasta
 |
2208 (też: 1737, 1753, 1820, 1943, 2010, 2068, 2081, 2142 || 2324) Feliks SZLACHTOWSKIdr praw, adwokat krajowy, prof. UJ radca miejski, mandat z koła wyborczego I, w latach 1884–1893 prezydent Krakowa, honorowy obywatel Krakowa z 1894 roku
kontynuacja 6-letniej kadencji prezydenckiej z wyboru 17 listopada 1884 roku w kadencji VII Rady
3 grudnia 1890 roku wybór na urząd prezydenta miasta, na drugą kadencję prezydencką (instalacja na urzędzie 29 stycznia 1891 roku)
10 maja 1893 roku przyjęcie rezygnacji z urzędu prezydenta miasta
|
 |
2209 (też: 1700, 1783, 1854, 1912, 1980, 2038, 2083, 2143 || 2210, 2270, 2332, 2406) Józef FRIEDLEINksięgarz radca miejski, mandat z koła wyborczego II, oddział 2, w latach 1893–1904 prezydent Krakowa
24 maja 1893 roku wybór na urząd prezydenta miasta (instalacja na urzędzie pomiędzy 13 a 27 lipca 1893 roku)
|
I wiceprezydent miasta
2210
(też: 1700, 1783, 1854, 1912, 1980, 2038, 2083, 2143, 2209 || 2270, 2332, 2406)
Józef FRIEDLEIN
księgarzw tej kadencji radca miejski, mandat z koła wyborczego II, oddział 2,
w latach 1893–1904 prezydent Krakowa
30 grudnia 1890 roku wybór na funkcję I wiceprezydenta miasta,
wygaśnięcie sprawowania funkcji w związku wyborem
na urząd prezydenta miasta
Radcy miejscy
radcy miejscy nowi w reprezentacji miejskiej
2211
(też: 2283, 2359, 2457, 2514, 2600, 2676, 2765, 2936)
Wandalin BERINGER
budowniczy
mandat z koła wyborczego II, oddział 1
2212
(też: 2285)
Lesław BOROŃSKI
dr praw, adwokat krajowy
mandat z koła wyborczego I
2213
(też: 2286, 2362)
Roman CHMURSKI
majster stolarski
mandat z koła wyborczego III, oddział 2
2214
(też: 2298, 2371, 2467, 2533, 2617, 2702)
Józef JAWORNICKI
kupiec
mandat z koła wyborczego III, oddział 1
2215
–
Czesław KIESZKOWSKI
urzędnik Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń
20 maja 1891 roku powołanie do składu Rady
2216
(też: 2306)
Alfred OBALIŃSKI
dr medycyny, prof. UJ
mandat z koła wyborczego I
2217
(też: 2308, 2381, 2475)
Franciszek PASZKOWSKI II
dr praw, adwokat krajowy
mandat z koła wyborczego II, oddział 1,
od 1892 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego
2218
(też: 2310)
Mieczysław PAWLIKOWSKI
literat
mandat z koła wyborczego I
2219
(też: 2315, 2390, 2479, 2552)
Jan ROTTER
dyrektor szkoły przemysłowej
mandat z koła wyborczego I,
od 1901 roku poseł do wiedeńskiego parlamentu,
od 1895 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego
2220
(też: 2316, 2391)
Karol RZĄCA
przemysłowiec
mandat z koła wyborczego II, oddział 2
2221
(też: 2317, 2392, 2480, 2553, 2637, 2731, 2814, 2991)
Mojżesz SCHMELKES
kupiec
mandat z koła wyborczego III, oddział 2
2222
(też: 2319)
Zenon SŁONECKI
dyrektor Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń
mandat z koła wyborczego II, oddział 2,
od 1870 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego
2223
(też: 2330, 2404, 2486, 2566, 2650, 2742, 2830, 3010)
Antoni WODZICKI
hrabia, właściciel realności mandat z koła wyborczego I,
od 1890 roku poseł do wiedeńskiego parlamentu,
od 1905 roku dożywotnio w wiedeńskiej Izbie Panów,
od 1895 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego
radcy miejscy ze stażem w reprezentacji miejskiej
2224
(też: 2084, 2160 || 2282, 2357)
Adam ASNYK
dr filozofii, poeta, dramatopisarz,
prezes Towarzystwa Sztuki Ludowej
mandat z koła wyborczego I,
od 1889 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego,
w 1863 roku członek powstańczego Rządu Narodowego
2225
(też: 2144 || 2358, 2455, 2510, 2599, 2673, 2763, 2835, 2838, 2858)
Ernest BANDROWSKI
dr filozofii, dyrektor szkoły przemysłowej, prof. UJ
mandat z koła wyborczego I,
od 1908 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego,
w latach 1914–1916 z-ca prezydenta Krakowa,
w latach 1919–1920 wiceprezydent Krakowa
2226
(też: 1615, 1659, 1690, 1775, 1843, 1900, 1969, 2031, 2096, 2161)
Teodor BARANOWSKI
przemysłowiec
mandat z koła wyborczego I
2227
(też: 2145)
Alfred BIASION
kupiec
mandat z koła wyborczego III, oddział 2
2228
(też: 1823, 1902, 1970, 2032, 2097, 2162 || 2284, 2360, 2458, 2516, 2602, 2678)
Juda BIRNBAUM
bankier
mandat z koła wyborczego II, oddział 2
2229
(też: 2146)
Władysław BRUŚNICKI
majster ciesielski
mandat z koła wyborczego III, oddział 2
2230
(też: 1756, 1846, 1904, 1974, 2034, 2101, 2164)
Tomasz CHĘCIŃSKI
piekarz, właściciel realności
mandat z koła wyborczego II, oddział 2
2231
(też: 1247 || 2287)
Władysław CHOTKOWSKI
ksiądz, dr teologii, kanonik katedralny,
prof. UJ, rektor mandat z koła wyborczego I,
od 1885 roku poseł do wiedeńskiego parlamentu,
w 1892 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego
2232
(też: 1695, 1779, 1848, 1906, 1975, 2035, 2102, 2165 || 2288)
Leon CHRZANOWSKI
literat, właściciel realności
mandat z koła wyborczego I,
od 1867 roku poseł do wiedeńskiego parlamentu,
od 1867 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego
2233
(też: 2148 || 2289, 2363, 2410, 2488)
Michał CHYLIŃSKI
redaktor „Czasu”
mandat z koła wyborczego II, oddział 1,
w latach 1903–1907 wiceprezydent Krakowa
2234
(też: 2021, 2103, 2166 || 2290, 2366, 2411, 2522, 2608, 2686, 2774, 2864)
Stanisław DOMAŃSKI
dr med., prof. UJ
mandat z koła wyborczego I,
w latach 1904–1905 wiceprezydent Krakowa
2235
(też: 2022, 2104, 2167 || 2291, 2367, 2463, 2610, 2689)
Juliusz EPSTEIN
bankier
mandat z koła wyborczego III, oddział 1
2236
(też: 1697, 1781, 1852, 1910, 1979, 2037, 2105, 2168 || 2292)
Jan Nepomucen FEDEROWICZ
kupiec
mandat z koła wyborczego II, oddział 2
2237
(też: 2085, 2169 || 2293)
Jan GEISLER
urzędnik Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń
mandat z koła wyborczego II, oddział 1
2238
(też: 1831, 1917 1984, 2044, 2109, 2171)
Jan GWIAZDOMORSKI st.
właściciel realności
mandat z koła wyborczego II, oddział 1
2239
(też: 2023, 2110, 2172 || 2294)
Jan HAJDUKIEWICZ
dr praw, adwokat krajowy
mandat z koła wyborczego II, oddział 1
2240
(też: 1956, 2045, 2111, 2173 || 2295, 2368, 2466)
Leon HOROWITZ
dr praw, adwokat krajowy
mandat z koła wyborczego III, oddział 2
2241
(też: 2149 || 2296, 2369)
Michał ICHHEISER
dr praw, adwokat krajowy
mandat z koła wyborczego I
2242
(też: 1832, 1920, 1987, 2047, 2112, 2174 || 2297, 2334, 2370)
Faustyn JAKUBOWSKI
dr praw, adwokat krajowy
mandat z koła wyborczego II, oddział 1,
w latach 1896–1898 wiceprezydent Krakowa
2243
(też: 2150)
Hugo JOHN
przemysłowiec, właściciel browaru
mandat z koła wyborczego III, oddział 1
2244
(też: 2024, 2114, 2175 || 2299, 2372, 2468, 2534)
Henryk JORDAN
dr medycyny, prof. UJ
mandat z koła wyborczego I,
od 1895 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego
2245
(też: 2086, 2176 || 2300, 2373, 2469)
Franciszek KASPAREK
dr praw, prof. UJ, rektor
mandat z koła wyborczego I,
od 1886 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego
2246
(też: 2087, 2177 || 2301, 2374)
Karol KNAUS
budowniczy
mandat z koła wyborczego II, oddział 2
2247
(też: 2088, 2178 || 2302, 2375)
Maksymilian KOHN
dr medycyny, lekarz
mandat z koła wyborczego III, oddział 2
2248
(też: 2089, 2179 || 2303, 2376, 2470, 2541)
Jan KWIATKOWSKI
kupiec
mandat z koła wyborczego II, oddział 2
2249
(też: 2152)
Artur LEO
dr praw, adwokat krajowy
mandat z koła wyborczego I
zmarł 28 stycznia 1891 roku w trakcie trwania kadencji
2250
(też: 1721, 1799, 1865, 1928, 1997, 2056, 2121, 2182 || 2304, 2378, 2473, 2546, 2630, 2716)
Albert MENDELSBURG
bankier,
prezes Izby Przemysłowo-Handlowej
mandat z koła wyborczego III, oddział 1,
od 1873 roku poseł do wiedeńskiego parlamentu
2251
(też: 2025, 2122, 2183)
Teofil MIDOWICZ
ksiądz, kanonik katedralny
mandat z koła wyborczego I
2252
(też: 2026, 2124, 2185)
Emanuel MIRTENBAUM
kupiec
mandat z koła wyborczego III, oddział 2
2253
(też: 1726, 1803, 1866, 1931, 1953, 2018, 2082, 2186 || 2305)
Stefan MUCZKOWSKI
notariusz
mandat z koła wyborczego II, oddział 1,
w latach 1881–1884 wiceprezydent Krakowa
2254
(też: 1960, 2059, 2126, 2188 || 2307, 2380, 2474, 2549, 2634, 2723)
Stanisław PAREŃSKI
dr medycyny, prof. UJ
mandat z koła wyborczego I
2255
(też: 2153 || 2309, 2382)
Stanisław PASZKOWSKI
dr praw, adwokat krajowy
mandat z koła wyborczego I
2256
(też: 2090, 2189 || 2271, 2333, 2335)
Karol PIENIĄŻEK
dr praw, adwokat krajowy
mandat z koła wyborczego I,
w latach 1893–1896 i 1898–1900 wiceprezydent Krakowa
2257
(też: 2154 || 2312, 2385)
Albert PROPPER
dr praw, adwokat krajowy
mandat z koła wyborczego I
2258
(też: 2155)
Juliusz PRZEWORSKI
przemysłowiec
mandat z koła wyborczego III, oddział 2
2259
(też: 1766, 1869, 1935, 2000, 2061, 2191 || 2313, 2386)
Wiktor REDYK
aptekarz
mandat z koła wyborczego II, oddział 2
2260
(też: 2092, 2193 || 2314, 2388, 2477, 2551, 2636, 2730, 2813, 2989)
Józef ROSENBLATT
dr praw, prof. UJ
mandat z koła wyborczego III, oddział 2
2261
(też: 2156 || 2318, 2394, 2483)
Franciszek SLĘK
dyrektor Miejskiej Kasy Oszczędnościowej
mandat z koła wyborczego II, oddział 2
2262
(też: 2157 || 2321, 2396)
Wawrzyniec STYCZEŃ
dr praw, adwokat krajowy
mandat z koła wyborczego I
2263
(też: 2158 || 2322, 2397)
Zygmunt SZANCER
finansista, bankowiec
mandat z koła wyborczego III, oddział 1
2264
(też: 1698, 1810, 1875, 1942, 2009, 2067, 2135, 2198 || 2323)
Stanisław SZARSKI (d. FEINTUCH)
kupiec
mandat z koła wyborczego III, oddział 1
2265
(też: 1899, 2011, 2069, 2136, 2200 || 2326, 2399)
Stanisław TARNOWSKI
hrabia, dr filozofii, prof. UJ, rektor
mandat z koła wyborczego II, oddział 1,
od 1867 roku poseł do wiedeńskiego parlamentu,
od 1888 roku dożywotnio w wiedeńskiej Izbie Panów,
od 1886 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego
2266
(też: 1740, 1813, 1821, 1884, 1951, 1952, 2017, 2080, 2202 || 2327, 2402)
Ferdynand WEIGEL
dr praw, adwokat krajowy
mandat z koła wyborczego III, oddział 2,
od 1869 roku poseł do wiedeńskiego parlamentu,
od 1869 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego,
w latach 1881–1884 prezydent Krakowa
2267
(też: 1771, 1878, 1947, 2013, 2074, 2203 || 2328)
Konrad WENTZL
kupiec
mandat z koła wyborczego III, oddział 1
2268
(też: 2094, 2204 || 2329, 2403)
Ludwik WISZNIEWSKI
dr medycyny, lekarz
mandat z koła wyborczego I
2269
(też: 1967, 2079, 2141, 2207 || 2331, 2405)
Fryderyk ZOLL st.
dr praw, prof. UJ, rektor
mandat z koła wyborczego I,
od 1891 roku dożywotnio w wiedeńskiej Izbie Panów,
od 1876 roku poseł do lwowskiego Sejmu Krajowego,
honorowy obywatel Podgórza z 1867 roku
Uwaga: wśród radców kontynuujących także wykazani na początku tego spisu prezydent miasta Feliks Szlachtowski oraz prezydent i wiceprezydent Józef Friedlein.
