A+ A A-
Tom:
strona:

Prawny charakter podziału, ustrój obwodu, zwierzchnik obwodu

Nowy podział miasta, na 4 obwody, był wynikiem prostego dodania do podziału poprzedniego jeszcze jednego obwodu. W niczym nie zmieniły się ani charakter podziału, który był podziałem administracyjnym, posiłkowym, ani ustrój obwodu i pozycja jego zwierzchnika – komisarza obwodowego. Uwagi poczynione przy omawianiu podziału na 3 obwody są zatem w pełni aktualne także i dla podziału na 4 obwody.

  Jedyna istotna różnica to przyjęcie dla nowego obwodu, oznaczonego jako Obwód IV, złożonej wewnętrznej struktury przestrzennej, co w konsekwencji rzutowało na pozycję komisarza tego obwodu. Otóż Obwód IV pierwotnie, już przy jego ustanawianiu, czyli w roku 1910, podzielony był na 5 obszarów, w których ustanowiono 5 filii Komisariatu Obwodu IV, z zastępcami komisarza Obwodu IV na czele (DzRMK 1910, nr 2, s. 20–21). Każdy z 5 zastępców tego komisarza kierował przydzieloną sobie filią Komisariatu Obwodu IV,podlegając w tym zakresie w całości i ściśle komisarzowi Obwodu IV; widocznym wyrazem tego było parafowanie przez komisarza Obwodu IV dokumentów, a po części nawet korespondencji wewnętrznej z Magistratem, sporządzanych i podpisywanych przez jego zastępców kierujących filiami. Dla filii Komisariatu Obwodu IV wprowadzono numerację cyframi rzymskimi od I do V z dodaniem numerów dzielnic katastralnych, objętych obszarem działania danej filii.

  W roku 1911 w wyniku przyłączenia do miasta dwóch kolejnych gmin jedynie poszerzono obszary Filii I Komisariatu Obwodu IV o teren Ludwinowa oraz Filii V Komisariatu Obwodu IV o teren Dąbia z Beszczem i Głębinowem (DzRMK 1911, nr 3, s. 23). Natomiast w roku 1912 w związku z przyłączeniem do granic Krakowa terenu byłej gminy Płaszów ustanowiono kolejny obszar w ramach Obwodu IV, obejmujący ten nowy teren, i powołano do życia nową filię – Filię VI Komisariatu Obwodu IV, także z zastępcą komisarza na czele (DzRMK 1912, nr 1, s. 1).

  Wydzielenie mniejszych obszarów w ramach terytorialnie dużego obwodu i ustanowienie w takich obszarach emanacji zwierzchnictwa obwodowego w postaci filii sprawdziło się w praktyce, skoro wprowadzane było także w kolejnych podziałach wewnętrznych miastach. Konstrukcja ta przetrwała do roku 1949, kiedy to zlikwidowano ostatnie filie, wówczas występujące pod nazwą ekspozytur.

Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności