A+ A A-
Tom:
strona:

Podstawa podziału na 3 wydziały, czas obowiązywania

Przyjęta przez sejm grodzieński 23 listopada 1793 r. ustawa Miasta wolne Rzeczypospolitej stanowiła:

  Art. II: Podział Miasta Rzeczypospolitej.

  Miasta wszystkie […] na trzy Klassy dzielemy.

  1-mo: pierwsza Klassa Miast Wolnych Rzplitej składać się będzie z Głównych […]

  2-do: W klassie pierwszej umieszczamy w Koronie Miasta: Kraków, Warszawę, Lublin, Sandomierz i Łuck. A w W. Ks. Litt.: Wilno, Grodno, Brześć Litewski, Kowno i Nowogródek […].

  Artykuł V. Wydziały w Miastach.

  1-mo: Dla zachowania dobrego porządku, ułatwienia sporów między stronami mniejszej wagi, jako też wykonywania i doglądania rozporządzeń Policyjnych, Miasta pierwszej klassy na Wydziały dyspartymentowane mieć chcemy, z warunkiem, aby w każdym Wydziale mniej Possessji nad 500 nie znajdowało się […].

Na tej podstawie dokonano podziału miasta na 3 wydziały (miasto zwało się teraz „Główne Miasto Wolne Rzeczypospolitej Kraków”, ale też „Główne i Wydziałowe Miasto Kraków” – gdzie „wydziałowe” oznaczało właśnie jego podział na wydziały). Z braku innych dokumentów za datę jego wprowadzenia należy przyjąć dzień 4 marca 1794 r., kiedy to wybrano nowy Magistrat, ukonstytuowany tego dnia na swoim pierwszym posiedzeniu. Podział ten został uchylony 24 kwietnia tegoż roku aktem naczelnika powstania wydanym w Bosutowie (przywrócono wówczas podział miasta na kwartały, o czym była już mowa). Upadek powstania i przejęcie miasta przez okupacyjne wojska pruskie to natychmiastowy powrót do rozwiązań wprowadzonych przez sejm grodzieński; za datę przywrócenia podziału miasta na 3 wydziały należy przyjąć dzień kapitulacji Krakowa przed Prusakami, to jest 15 czerwca 1794 r. Podział ten zastąpiony został nowym, na 4 wydziały, z dniem 1 września 1802 r. – wówczas to zebrał się nowo zorganizowany Magistrat, z tym dniem też nastąpiło przyłączenie Kazimierza ze Stradomiem do granic Krakowa.

Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności