A+ A A-
Tom:
strona:

Odznaka i łańcuch przewodniczącego rady

  Rzecz związana z insygniami przewodniczącego rady miejskiej w postaci odznaki i łańcucha nie dotyczy okresu staropolskiego – wówczas radzie przewodniczyli burmistrzowie, wyposażeni w swoje burmistrzowskie insygnia, o których mowa w innym miejscu. Z kolei w okresie autonomii galicyjskiej i II Rzeczypospolitej radzie miejskiej przewodniczyli kolejni prezydenci miasta – w tej „unii personalnej” na pierwszy plan wysuwała się nie funkcja przewodniczącego rady, lecz urząd prezydencki. Nie wnikając w szczegóły, można stwierdzić, że w Polsce Ludowej klarowne rozdzielenie funkcji przewodniczącego rady narodowej i urzędu prezydenckiego nastąpiło w roku 1973.

  Pierwsze stwierdzone insygnium przewodniczącego rady związane było z systemem rad narodowych i wprowadzono je nie lokalnie w Krakowie, lecz w skali ogólnopaństwowej. Uchwałą Rady Państwa z 6 marca 1980 r. w sprawach ustanowienia Odznaki Radnego oraz Insygnium Przewodniczącego Rady Narodowej (M.P. z 1980 r., Nr 8, poz. 34) wprowadzono stosowną odznakę i ustalono jej wzór, nieznacznie skorygowany przez Radę Państwa w 1988 r. (zob. il. 383). Odznaka ta była stosowana także w Krakowie: w wersji przyjętej dla wojewódzkich rad narodowych, jako że Kraków był wówczas województwem miejskim, a Rada Narodowa miała w związku z tym uprawnienia rady szczebla wojewódzkiego (zob. il. 384).

  Insygnium przewodniczącego Rady Miasta Krakowa w postaci łańcucha powstało w 2010 r., przekazane zostało Radzie i jej przewodniczącemu przez fundatora, Krakowską Kongregację Kupiecką, podczas sesji Rady 2 czerwca tegoż roku. Projekt łańcucha powstał zespołowo: stronę historyczno-heraldyczną opracowali prof. Zenon Piech i prof. Wojciech Drelicharz, graficzną – dr hab. Barbara Widłak. Łańcuch wykonała pracownia złotnicza Janusza Kowalskiego (wieloletniego prezesa Małopolskiej Izby Rzemiosła i Przedsiębiorczości w Krakowie).

  Centralne ogniwo łańcucha stanowi herb Krakowa według wzoru wprowadzonego przez Radę Miasta Krakowa w roku 2002 (zob. il. 038). Po obu bokach herbu umieszczono po dwa ogniwa z jednolitym wizerunkiem orła stylizowanego na orła jagiellońskiego. Pozostałe ogniwa prezentują także jednolity motyw dwóch skrzyżowanych kluczy – są to symboliczne klucze do bram miasta (korzystamy tu z wykładni autorskiej udzielonej przez prof. Zenona Piecha).

  Sama idea stworzenia łańcucha była związana z propozycją nadania honorowego obywatelstwa prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu. Przyjęto, że reprezentanci władz miasta w osobach prezydenta miasta i przewodniczącego Rady Miasta powinni podczas takiej uroczystości wystąpić każdy ze stosownym insygnium. Przystąpiono zatem intensywnie do prac. Ale jednocześnie trwały polityczne i społeczne kontrowersje wokół samego nadania honorowego obywatelstwa. I tak na sesji rady 17 marca 2010 r. odczytano list, w którym zainteresowany Lech Kaczyński wycofał swoją zgodę na przyjęcie tego tytułu, pisząc do krakowskich radnych: Pragnę Państwu podziękować za ten jedyny w swoim rodzaju wyraz uznania. Jednak ze względu na zaistniałą wokół tego wydarzenia atmosferę napięcia i nieporozumień czuję się w obowiązku prosić o zaniechanie tego projektu.

  Zaczyn stał się nieaktualny, ale insygnium powstało i łańcuch służy Radzie i jej kolejnym przewodniczącym, na trwałe wpisując się w obszar krakowskiej symboliki samorządowej.

ODZNAKA PRZEWODNICZĄCEGO RADY NARODOWEJ
(LATA 1980–1990)
(383) Wprowadzona w 1980 r. i skorygowana w roku 1988 odznaka przewodniczącego Wojewódzkiej Rady Narodowej właściwa dla Rady Narodowej m. Krakowa mającej uprawnienia rady wojewódzkiej – srebrnopodobny, oksydowany pierścień o średnicy 64 mm z wizerunkiem Orła Białego w środku oraz ośmioma formami półkolistymi na zewnątrz, na wstędze do noszenia na szyi; odznaka jednolita dla całego kraju – tutaj egzemplarz według wzoru po korekcie wprowadzonej w 1988 r. (Muzeum Zamojskie w Zamościu, nr inw. MZ/962/M)
(384) Przewodniczący Rady Narodowej m. Krakowa Apolinary Kozub z widoczną na szyi odznaką (zob. il. 383) podczas uroczystości 43. rocznicy wyzwolenia Krakowa 18 stycznia 1988 r.; po lewej stronie Henryk Jabłoński, przewodniczący Rady Państwa, po prawej natomiast Tadeusz Salwa, prezydent miasta Krakowa (z zasobów UMK)

 

ŁAŃCUCH PRZEWODNICZĄCEGO RADY MIASTA
(OD 2010)
(385) Ofiarowanie Radzie Miasta Krakowa na jej posiedzeniu 2 czerwca 2010 r. łańcucha przewodniczącego Rady – w imieniu fundatora przemawia prezes Krakowskiej Kongregacji Kupieckiej Wiesław Jopek, a jeden z zastępców prezesa, Jan Wiesław Nalepa, prezentuje łańcuch na ozdobnej poduszce; za nim widoczny ówczesny przewodniczący Rady Józef Pilch (ze zbiorów UMK)

(386) Łańcuch przewodniczącego Rady Miasta Krakowa w ozdobnej kasecie (z zasobów Rady Miasta Krakowa)
(386) Łańcuch przewodniczącego Rady Miasta Krakowa w ozdobnej kasecie (z zasobów Rady Miasta Krakowa)

 

ŁAŃCUCH PRZEWODNICZĄCEGO RADY MIASTA
(OD 2010)

(387) Łańcuch przewodniczącego Rady Miasta pochodzący z 2010 r., posrebrzany, z herbem Krakowa według wzoru z roku 2002, czterema
ogniwami z wyobrażeniem orła stylizowanego na orła jagiellońskiego oraz pozostałymi ogniwami przedstawiającymi skrzyżowane klucze, które tu symbolizują
klucze do bram miasta. Na odwrocie herbu wygrawerowany napis: Dar od świętującej 600 lecie działalności Krakowskiej Kongregacji Kupieckiej
dla Rady Miasta Krakowa Kraków 2 VI 2010, na odwrocie jednego z ogniw napis: Wykonała Art. Pracownia Złotnicza „Elja” Janusza Kowalskiego
– Kraków Sienna 12 (z zasobów Rady Miasta Krakowa)
(387) Łańcuch przewodniczącego Rady Miasta pochodzący z 2010 r., posrebrzany, z herbem Krakowa według wzoru z roku 2002, czterema ogniwami z wyobrażeniem orła stylizowanego na orła jagiellońskiego oraz pozostałymi ogniwami przedstawiającymi skrzyżowane klucze, które tu symbolizują klucze do bram miasta. Na odwrocie herbu wygrawerowany napis: Dar od świętującej 600 lecie działalności Krakowskiej Kongregacji Kupieckiej dla Rady Miasta Krakowa Kraków 2 VI 2010, na odwrocie jednego z ogniw napis: Wykonała Art. Pracownia Złotnicza „Elja” Janusza Kowalskiego – Kraków Sienna 12 (z zasobów Rady Miasta Krakowa)

Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności