LAUREACI
Wielokroć przywoływana tu uchwała Rady Miasta Krakowa z 1992 r. konstytuująca medal już w swoim tytule, który brzmi w sprawie ustanowienia Medalu „Cracoviae Merenti” za zasługi dla Miasta Krakowa, wskazuje krąg potencjalnych laureatów – są to podmioty zasłużone dla naszego miasta. (Tu uwaga na marginesie: użyta w tytule uchwały formuła za zasługi dla Miasta Krakowa nie jest częścią nazwy medalu, jak czasem mylnie się uważa, lecz ogólną przesłanką honorowania).
Dalej w uchwale tej zamieszczono zapis: Ustanawia się Medal „Cracoviae Merenti” dla osób, organizacji i instytucji szczególnie zasłużonych dla Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa. Z jednej strony jest to powtórzenie, nawet dobitniejsze, tytułowej dla uchwały podstawy legitymującej laureatów –„szczególne zasługi dla Krakowa”, określenie bardzo pojemne, uniwersalne, słusznie oddające pole wnioskującej Komisji Medalu oraz przyznającej ten honor Radzie Miasta Krakowa do swobodnej, nieograniczonej oceny całokształtu w każdym rozpatrywanym przypadku.
Z drugiej strony przywołany tu zapis wprowadza dwie podstawowe kategorie laureatów: osoby oraz organizacje i instytucje. Kategorie te także określone są bardzo pojemnie, ujęte najogólniej, bez stosowania dodatkowych kryteriów uszczegółowiających, a przez to wykluczających.
W całej konstrukcji medalu brak jest ograniczeń uniemożliwiających odstępstwa od klasycznego, a przez to w oczywisty sposób dominującego modelu, w którym krajowy zasłużony laureat otrzymuje medal – w dotychczasowej historii tego wyróżnienia mamy więc kilka medali dla osób pochodzących z zagranicy, uhonorowanie pośmiertne ( jedno), uhonorowania wspólnym medalem par małżeńskich w jednym egzemplarzu (dwa przypadki) czy wspólnym medalem w dwóch egzemplarzach (także dwa przypadki).
Ta „otwartość” medalu jest jedną z wyróżniających go cech.
W latach 1993–2021 Rada Miasta Krakowa przyznała
79 medali „Cracoviae Merenti”, w tym:
- 33 medale dla osób,
- 46 medali dla organizacji i instytucji.
Z punktu widzenia klas natomiast statystyka ta wygląda następująco:
- 7 złotych medali,
- 33 srebrne medale,
- 39 brązowych medali.
Poniżej jeszcze kilka zestawień zbiorczych dotyczących przyznawania medalu „Cracoviae Merenti” w latach 1993– 2021. W zestawieniach tych zastosowano różne kryteria, w tym klasy medalu, aktywności w przyznawaniu go w kolejnych kadencjach, balansowanie między honorowaniem osób a wyróżnianiem organizacji i instytucji. Ukazano też zestawienie porównujące liczbę nadań medalu z liczbą nadań honorowego obywatelstwa Krakowa.
|
MEDALE „CRACOVIAE MERENTI” PRZYZNANE W LATACH 1993–2021 – MEDALE WEDŁUG KLASY |
|||
| Klasa medalu | Medaledla osób indywi- dualnych | Medale dla instytucji i organizacji | ŁĄCZNIE |
| złoty medal | 1 | 6 | 7 |
| srebrny medal | 16 | 17 | 33 |
| brązowy medal | 29 | 10 | 39 |
| ŁĄCZNIE | 46 | 33 | 79 |
|
MEDALE „CRACOVIAE MERENTI” PRZYZNANE W LATACH 1993–2021 – MEDALE WEDŁUG KADENCJI |
|||
| Kadencja Rady Miasta Krakowa | Medale łącznie | w tym: | |
| medale dla osób indywidualnych | medale dla instytucji i organizacji | ||
| I – lata 1990–1994 (od wprowadzenia w 1993 r.) | 2 | 2 | 0 |
| II – lata 1994–1998 | 13 | 13 | 0 |
| III – lata 1998–2002 | 11 | 9 | 2 |
| IV – lata 2002–2006 | 10 | 5 | 5 |
| V – lata 2006–2010 | 11 | 3 | 8 |
| VI – lata 2010–2914 | 12 | 5 | 7 |
| VII – lata 2014–2018 | 12 | 5 | 7 |
| VIII – lata 2018–2021(pierwsze 3 lata kadencji) | 8 | 4 | 4 |
| ŁĄCZNIE | 79 | 46 | 33 |
|
MEDALE „CRACOVIAE MERENTI” PRZYZNANE W LATACH 1993–2021 – LICZBA MEDALI A LICZBA UHONOROWANYCH |
||
| Klasa medalu | Liczba przyznanych medali | Liczba uhonorowanych osób i instytucji |
| złoty medal | 7 | 7 |
| srebrny medal | 33 | 36* |
| brązowy medal | 39 | 40** |
| ŁĄCZNIE | 79 | 83 |
* Srebrne medale nr 3 (dla Andrzeja Wajdy i Krystyny Zachwatowicz-Wajdy), nr 18 (dla KS „Cracovia” i TS „Wisła”) oraz nr 20 (dla harcerskich instancji ZHP i ZHR) przyznane łącznie dla dwóch podmiotów – osób lub instytucji.
** Brązowy medal nr 18 (dla Zofii i Zdzisława Żelaznych) przyznany łącznie dla dwóch osób.
Powyższe zestawienie tłumaczy różnicę między liczbą przyznanych medali (79) a liczbą uhonorowanych podmiotów (83). W przypadku osób indywidualnych dwukrotnie jeden medal przyznano małżeństwom. Przyznanie następowało wówczas jedną uchwałą, wręczany był jeden medal i jeden dyplom. Natomiast w przypadku instytucji dwukrotnie połączono wspólnymi medalami organizacje. Rada Miasta Krakowa eksponowała w ten sposób płaszczyzny łączące i oczywistość przewag zgodnego współdziałania; przyznano wówczas medal wspólny, lecz sporządzony w dwóch egzemplarzach, wręczono także dwa dyplomy.
|
MEDALE „CRACOVIAE MERENTI” PRZYZNANE W LATACH 1990-2021 – ZESTAWIENIE Z HONOROWYM OBYWATELSTWEM |
|||
| Kadencje Rady Miasta Krakowa | Medale „Cracoviae Merenti” przyznane: | Honorowe obywatelstwa (liczba osób) | |
| instytucjom (liczba instytucji)* | osobom (liczba osób)* | ||
| I – lata 1990–1994 (od wprowadzenia w 1993 r.) | 0 | 2 | 12 |
| II – lata 1994–1998 | 0 | 14 | 8 |
| III – lata 1998–2002 | 2 | 9 | 5 |
| IV – lata 2002–2006 | 6 | 5 | 5 |
| V – lata 2006–2010 | 9 | 4 | 3 |
| VI – lata 2010–2014 | 7 | 5 | 10 |
| VII – lata 2014–2018 | 7 | 5 | 3 |
| VIII – lata 2018–2021 (pierwsze 3 lata kadencji) | 4 | 4 | 1 |
| ŁĄCZNIE | 35 | 48 | 47 |
*Uwzględniono liczbę nie medali, lecz instytucji i organizacji, oraz liczbę osób uhonorowanych medalem.
