A+ A A-
Tom:
strona:

Jugowice

Zobacz również

Dawna wieś po prawej stronie Wisły, obecnie w południowej części miasta Krakowa,  około 6 km od jego centrum, w dolinie rzeki Wilgi, wzdłuż starego traktu cesarskiego  do Wiednia (dzisiejsza ulica Zakopiańska), sąsiadująca z Borkiem Fałęckim,  Łagiewnikami, Kurdwanowem i Swoszowicami. Powiązana z Borkiem Fałęckim, także  administracyjnie, o czym dalej.

  W najstarszej znanej wzmiance, pochodzącej z 1360 roku, nazwa wsi została zapisana  w brzmieniu Jugowicze. W innych dawnych zapiskach w postaciach: Vgonicz (1372), Iugowicz  (1387), Hugowicz (1399), Jugowice (1442), Jugowicze (1470).

  Wieś do zaborów nieprzerwanie należała do parafii pw. św. Jakuba Apostoła w Kazimierzu  przy Krakowie, po 1772 roku znalazła się w parafii pw. Narodzenia Najświętszej Maryi  Panny w Gaju, od roku 1925 weszła do nowo utworzonej parafii pw. Matki Boskiej Zwycięskiej  w Borku Fałęckim.

  W godle wsi znanym od połowy XIX wieku przedstawienie wieśniaczki z sierpem i plonem.

  Po nieznanej z daty lokacji wytyczone zostało centrum wsi w rejonie dzisiejszej ulicy Jugowickiej.

  W średniowieczu wieś pozbawiona została środkowego fragmentu obszaru na rzecz  Borku Fałęckiego – przez wieki istniały Jugowice I ze wskazanym wyżej dawnym centrum  oraz położone dalej na południe Jugowice II w rejonie dzisiejszej ulicy Łódzkiej. W pierwszej  połowie XIX wieku odnotowywano nazwy rejonów – w Jugowicach I: Pod Granicami i Zarzeka,  w Jugowicach II: Koźlice, Lepianka i Sity. W drugiej połowie XIX wieku Jugowice II  zostały przyłączone do Opatkowic.

  Historycznie wieś była własnością duchowną. W 1386 roku mieszczanin krakowski  Giecz sprzedał wieś klasztorowi Bożogrobców w Miechowie, od końca XIV wieku do połowy  XVIII wieku stanowiła własność klasztoru św. Jadwigi na Stradomiu. W drugiej połowie  XV wieku w północnej części wsi, w rejonie dzisiejszych ulic Jugowickiej i Siarczanej, znajdował  się folwark. W XIX wieku w ramach Twierdzy Kraków wzniesiono w południowej części  Jugowic fort Łapianka i wojskową drogę rokadową do Swoszowic (dzisiejsza ulica Kąpielowa).

  Przed rozbiorami gromada Jugowice należała do sięgającego na północ po Wisłę powiatu  szczyrzyckiego, po roku 1772 znalazła się jako gmina w austriackim cyrkule wielickim, od  1782 roku w cyrkule myślenickim. Pod koniec XVIII wieku wieś Jugowice włączona  została  do Borku Fałęckiego, jednakże już w okresie Księstwa Warszawskiego odzyskała status  gromadzki w ramach departamentu i powiatu krakowskiego tegoż Księstwa. W 1815 roku  Jugowice powróciły jako gromada (od 1856 roku gmina) pod zabór austriacki, do cyrkułu myślenickiego,  w 1819 roku przekształconego w cyrkuł wadowicki. W okresie autonomii galicyjskiej,  od 1866 roku, wieś mająca status gminy jednostkowej należała do powiatu wielickiego,  od 1896 roku do powiatu podgórskiego – stan ten przetrwał do czasów II Rzeczypospolitej,  do roku 1923, kiedy to Jugowice objęte zostały powiatem krakowskim. W 1934 roku gminę  Jugowice przekształcono w gromadę w ramach wielowioskowej gminy zbiorczej Borek Fałęcki.

  W roku 1941 znajdujące się w okupacyjnym departamencie i powiecie krakowskim Generalnego  Gubernatorstwa Jugowice (liczące wówczas 1,42 km² i 906 mieszkańców) włączone zostały  do granic Krakowa, do jego X obwodu administracyjnego, jako XXIV dzielnica katastralna.

  Obecnie tereny tej dawnej wsi stanowią część dzielnicy samorządowej X Swoszowice.

 

Ze Słownika geograficznego z lat 1880–1902:

Jugowice, przysiółek Borku Fałęckiego, powiat wielicki, parafia rzymsko-katolicka Gaj,  leży przy gościńcu wiedeńskim, od Podgórza na zachód. Długosz wymienia tę wieś w parafii  św. Jakóba na Kazimierzu w Krakowie.

Dokument wydany w 1371 roku w Krakowie, w którym sąd ziemski krakowski potwierdził zastaw części
dziedzictwa w Jugowicach dokonany przez Stefana z Jugowic na rzecz Francka, mieszczanina krakowskiego –
oraz powiększenie zapisu nazwy wsi „Jugowice”
(Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, sygn. perg. 2369)
Dokument wydany w 1371 roku w Krakowie, w którym sąd ziemski krakowski potwierdził zastaw części dziedzictwa w Jugowicach dokonany przez Stefana z Jugowic na rzecz Francka, mieszczanina krakowskiego – oraz powiększenie zapisu nazwy wsi „Jugowice” (Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, sygn. perg. 2369)
Dokument wydany w 1373 roku w Krakowie, w którym sąd ziemski krakowski potwierdził rezygnację
Grzegorza i jego rodziny, dziedziców Koźmic, z części dóbr w Jugowicach na rzecz Jakusza ( Jakuba), pisarza
generalnego ziemi krakowskiej i bieckiej, syna Tomisława – oraz powiększenie zapisu nazwy wsi „Jugowice”
(Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, sygn. perg. 2372)
Dokument wydany w 1373 roku w Krakowie, w którym sąd ziemski krakowski potwierdził rezygnację Grzegorza i jego rodziny, dziedziców Koźmic, z części dóbr w Jugowicach na rzecz Jakusza ( Jakuba), pisarza generalnego ziemi krakowskiej i bieckiej, syna Tomisława – oraz powiększenie zapisu nazwy wsi „Jugowice” (Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, sygn. perg. 2372)
Dokument wydany w 1377 roku w Szczyrzycu, w którym opat Henryk i konwent klasztoru Cystersów w Szczyrzycu zawarł
ugodę z Jakuszem ( Jakubem), pisarzem generalnym ziemi krakowskiej, dziedzicem wsi Jugowice, o dziesięcinę z tejże wsi
i w sprawie prawa patronatu kościoła we wsi Droginia – oraz powiększenie zapisu nazwy wsi „Jugowice”
(Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, sygn. perg. 2378)
Dokument wydany w 1377 roku w Szczyrzycu, w którym opat Henryk i konwent klasztoru Cystersów w Szczyrzycu zawarł ugodę z Jakuszem ( Jakubem), pisarzem generalnym ziemi krakowskiej, dziedzicem wsi Jugowice, o dziesięcinę z tejże wsi i w sprawie prawa patronatu kościoła we wsi Droginia – oraz powiększenie zapisu nazwy wsi „Jugowice” (Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, sygn. perg. 2378)
Dokument wystawiony w 1443 roku, w którym Zbigniew, biskup krakowski, wydał wyrok w sporze
o dziesięciny ze wsi Jugowice toczonym między mistrzem Jakubem, proboszczem św. Jadwigi na Stradomiu,
a Maciejem Ząbrem, plebanem z Droginii – oraz powiększenie zapisu nazwy wsi „Jugowice”
(Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, sygn. perg. 2551)
Dokument wystawiony w 1443 roku, w którym Zbigniew, biskup krakowski, wydał wyrok w sporze o dziesięciny ze wsi Jugowice toczonym między mistrzem Jakubem, proboszczem św. Jadwigi na Stradomiu, a Maciejem Ząbrem, plebanem z Droginii – oraz powiększenie zapisu nazwy wsi „Jugowice” (Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, sygn. perg. 2551)
(1854)
Odciski pieczęci urzędowych Jugowic z lat
1854 i 1927 oraz pieczęci dominium
jugowickiego z 1854 roku
(Archiwum Narodowe w Krakowie,
sygn. 29/279/1999, s. 108; sygn. PUZKr 49, nlb.)
(1854) Odciski pieczęci urzędowych Jugowic z lat 1854 i 1927 oraz pieczęci dominium jugowickiego z 1854 roku (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/279/1999, s. 108; sygn. PUZKr 49, nlb.)
(1927)
Odciski pieczęci urzędowych Jugowic z lat
1854 i 1927 oraz pieczęci dominium
jugowickiego z 1854 roku
(Archiwum Narodowe w Krakowie,
sygn. 29/279/1999, s. 108; sygn. PUZKr 49, nlb.)
(1927) Odciski pieczęci urzędowych Jugowic z lat 1854 i 1927 oraz pieczęci dominium jugowickiego z 1854 roku (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/279/1999, s. 108; sygn. PUZKr 49, nlb.)
(1854)
Odciski pieczęci urzędowych Jugowic z lat
1854 i 1927 oraz pieczęci dominium
jugowickiego z 1854 roku
(Archiwum Narodowe w Krakowie,
sygn. 29/279/1999, s. 108; sygn. PUZKr 49, nlb.)
(1854) Odciski pieczęci urzędowych Jugowic z lat 1854 i 1927 oraz pieczęci dominium jugowickiego z 1854 roku (Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/279/1999, s. 108; sygn. PUZKr 49, nlb.)
Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności