A+ A A-
Tom:
strona:

Józef Dietl

prezydent 13 sierpnia 1866 - 18 czerwca 1874

Lekarz, balneolog, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, polityk, poseł na Sejm Krajowy we Lwowie i do Rady Państwa w Wiedniu. Honorowy obywatel miasta Krakowa (1861). Urodził się w 1804 roku w Podbużu koło Drohobycza, w rodzinie austriackiego urzędnika Franciszka i Anny z Kulczyckich. Studiował na uniwersytetach we Lwowie i Wiedniu. W 1829 roku uzyskał tytuł doktora medycyny. W latach 1851–1865 na stanowisku profesora kierował katedrą medycyny wewnętrznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, był też dziekanem Wydziału Lekarskiego, a w roku 1861 został rektorem. W tm samym roku posłował do Sejmu Krajowego we Lwowie i do Rady Państwa w Wiedniu. Konsekwentnie opowiadał się za przywróceniem języka polskiego w instytucjach publicznych. Ta zdecydowana patriotyczna postawa miała wpływ na decyzję władz austriackich o usunięciu Dietla z uniwersytetu i przesunięciu w 1865 roku, wbrew jego woli, w stan spoczynku. Dał się poznać jako wybitny naukowiec, lekarz i balneolog oraz sprawny organizator i społecznik. W 1866 roku wszedł do Rady Miejskiej, a następnie został wybrany na prezydenta miasta. W swoim programie zakreślił najważniejsze potrzeby Krakowa, wówczas bardzo zaniedbanego. Jako prezydent podwoił dochody miasta, doprowadził do utworzenia straży ogniowej oraz uporządkowania Plant i przestrzeni miejskiej, przygotował plan odbudowy Sukiennic i utworzenia w nich Muzeum Narodowego. Zainicjował oczyszczenie koryta Starej Wisły oraz budowę wodociągów miejskich, zaangażował się w działania zmierzające do poprawy warunków sanitarnych w mieście oraz w walkę z epidemiami. Popierał szkolnictwo ludowe. Działał na rzecz rozwoju rzemiosła i przedsiębiorczości. Zreorganizował Magistrat. W wyborach w 1872 roku ponownie wszedł do Rady i został prezydentem na następną kadencję. We wrześniu 1874 roku, w związku z coraz mocniejszą opozycją w Radzie, złożył przed końcem kadencji rezygnację z urzędu. Ze względu na pogarszający się stan zdrowia zaczął wycofywać się z działalności politycznej i społecznej. Ożenił się z Heleną Zieterbarth, małżeństwo było bezdzietne. Odznaczony Orderem Franciszka Józefa, Orderem Żelaznej Korony III klasy oraz Orderem św. Grzegorza Wielkiego. Zmarł 18 stycznia 1878 roku w Krakowie. Został uroczyście pochowany na cmentarzu Rakowickim. Patronuje jednej z głównych krakowskich ulic, w 1938 roku odsłonięto jego pomnik na placu Wszystkich Świętych.

Portret Józefa Dietla pędzla Jana Matejki, 1864 rok (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, nr inw. 1792)
Portret Józefa Dietla pędzla Jana Matejki, 1864 rok (Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, nr inw. 1792)
Archiwum Narodowe w Krakowie
Urząd Miasta
Bbilioteka Jagielońska
Zarządzaj ustawieniami dotyczącymi prywatności