HONOROWI OBYWATELE KRAKOWA (Z PODGÓRZEM) I...

Postawiona na cmentarzu Podgórskim przed rokiem 1886 i już nieistniejąca kaplica grobowa rodziny Zdzieńskich, właścicieli Płaszowa, która pełniła też funkcję kaplicy cmentarnej. Gdy w roku 1942 okupujący miasto Niemcy zniwelowali część nekropolii, by zbudować linię kolejową, niektóre z płyt nagrobnych uratowano. I tak m.in. płytę z grobu ks. Edwarda Serschenia, honorowego obywatela miasta Podgórza z roku 1870, wbudowano wówczas we frontową elewację kaplicy Zdzieńskich (widoczna między narożnikiem a drzwiami), natomiast w boczną elewację tej kaplicy wbudowano tablicę z grobu Agnieszki Jałbrzykowskiej, honorowej obywatelki miasta Podgórza z roku 1887 (widoczna między oknem a narożnikiem).

Z kolei gdy aktualne stały się plany likwidacji kolejnej części cmentarza Podgórskiego starego, dla budowy arterii roboczo zwanej ul. Telewizyjną wykonano w 1975 r. dokumentację obiektów cmentarnych zagrożonych rozbiórką – z tegoż roku pochodzi prezentowane tu zdjęcie. Wkrótce wielką połać nekropolii oddano pod budowę, kaplicę Zdzieńskich rozebrano, a wspomniane płyty nagrobne dwóch honorowych obywateli Podgórza przepadły bezpowrotnie. Dla porządku odnotujmy, że w 1980 r. nowo wybudowanej arterii nadano nazwę

ul. Inwalidów Wojennych, którą w roku 1991 przemianowano na al. Powstańców Śląskich.

Wykonane w 1975 r. fotografie nieistniejących już tablic nagrobnych, o których mowa na stronie poprzedniej w kontekście reliktów wbudowanych w dawną kaplicę grobową Zdzieńskich na cmentarzu Podgórskim starym.

U góry tablica z grobu ks. Edwarda Serschenia o treści: KS. EDWARD SER- SCHEŃ / JUBILAT / PROBOSZCZ PODGÓRSKI B. DZIEKAN WIELICKI / HONOROWY RADCA KURYI BISKUPIEJ / PROFESOR SEMINARIUM BISKUPIEGO / HONOROWY SEKRETARZ KONSY- STORZA / W TARNOWIE. / OBYWATEL MIASTA PODGÓRZA. / […] WE LWOWIE 1822 ZMARŁ D. 17 SIERPNIA 1899 / WDZIĘCZNA RODZINA PROSI O WESTCHNIENIE / DO BOGA.

Po prawej tablica z grobu Agnieszki Jałbrzykowskiej o treści: […] / JAŁBRZY- KOWSKA / WDOWA PO UCZESTNIKU POWS[…] / SEWERYNIE JAŁB[…] / OBYWATELKA HON[…] / PODGÓRZA / PRZEŁOŻONA ZAKŁADU ŻEŃSKIEGO / WYCHOWAWCZEGO PRZEZ LAT 60 / URODZONA D. 21 STYCZNIA 1818 R. / ZMARŁA D. 15 GRUDNIA 1902 R. / CAŁE ŻYCIE SPĘDZIŁA NA MOZOLNEJ / PRACY I CICHEJ DOBROCZYNNOŚCI. / CZEŚĆ JEJ ZACNEJ PAMIĘCI.

Pomnik Iwana Koniewa, honorowego obywatela z roku 1955 (tytuł anulowany w roku 1992), dzieło Antoniego Hajdeckiego postawione w 1987 r. na os. Widok przy ul. Koniewa, obecnie Armii Krajowej – na fotografii z dnia odsłonięcia. Pomnik ten nie ostał się długo, już w styczniu 1991 r. został zdemontowany i przekazany w darze obwodowi kirowskiemu w ZSRR, rodzimemu dla bohatera monumentu, na prośbę tamtejszej rady narodowej (stanął na pl. Koniewa w mieście Kirow). Demontaż ten był wynikiem przyjętej w 1990 r. uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie likwidacji pomników będących symbolami panowania sowieckiego, w której nie tylko przesądzono tę rozbiórkę, ale też zapisano, że Rada Miasta wyraża swe moralne potępienie wobec wszystkich, którzy kierując się serwilizmem przyczynili się do ufundowania pomnika Koniewa w czasach powszechnej biedy społeczeństwa. Inną uchwałą kostkę z piaskowca z otoczenia pomnika Rada przekazała na potrzeby kopca Piłsudskiego. Na marginesie: w czeskiej Pradze pomnik Koniewa, honorowego obywatela tego miasta z 1945 r., stanął w roku 1980, zdemontowano go zaś z początkiem roku 2020 z inicjatywy i sumptem władz jednej z dzielnic (a że był to już czas epidemii koronawirusa SARS-CoV-2, to jak zwykle dowcipna praska ulica jako powód usunięcia Koniewa podawała brak u niego antyseptycznej maseczki…).