|
tytuł honorowego obywatela nadany 17 lutego 1819 roku |
…ażeby na zawdzięczenie prac około [ustalenia granic] podjętych osobom szczególnie się do tego przykładającym… (z uchwały Senatu Rządzącego – ANK, sygn. WMK IV-5, s. 268–269) |
Franciszek Koss
podpułkownik wojsk polskich, przedstawiciel cesarza Rosji i króla Polski w komisji ustalającej granice Wolnego Miasta Krakowa
Portret Franciszka Kossa – grafika Józefa Hilarego Głowackiego z roku 1831 – oraz własnoręczny podpis uhonorowanego
Franciszek Koss, pułkownik wojsk Królestwa Polskiego. Urodzony 7 marca 1792 r. w Warszawie, syn Józefa i Bogumiły Czarneckiej. W 1809 r. elew Szkoły Aplikacyjnej Artylerii i Inżynierów w Warszawie przydzielony do Korpusu Inżynierów wojsk Księstwa Warszawskiego. W 1812 r. kapitan batalionu saperów, wziął udział w kampanii moskiewskiej 1812 r., rok później bronił Gdańska, dostał się do niewoli rosyjskiej. W 1815 r. w armii Królestwa Polskiego, w sztabie Kwatermistrzostwa Generalnego. Od 1816 r. sekretarz komisji do demarkacji granic z Wolnym Miastem Krakowem i cesarstwem austriackim. W 1824 r. dyrektor naukowy w Szkole Kadetów w Kaliszu; awansował wówczas do stopnia pułkownika. W powstaniu listopadowym komendant fortyfikacji praskich, uczestnik bitwy pod Wawrem, następnie w kampanii litewskiej, internowany w Prusach. Po upadku powstania został urzędnikiem w zarządzie komunikacji lądowej i wodnej. Odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Kawalerskim Legii Honorowej, orderami św. Anny z brylantami II kl. i św. Włodzimierza III kl. U schyłku życia bez środków utrzymania pod opieką o.o. kapucynów, zmarł w ich klasztorze w Warszawie 30 lipca 1841 r.; pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
Tytuł nadany uchwałą Senatu Rządzącego nr obrad 222, nr Dziennika Głównego 478 (ANK, sygn. WMK IV-5, s. 268–269) podjętą 17 lutego 1819 r., gdy prezesurę Senatu Rządzącego sprawował Stanisław Wodzicki. Była to wspólna uchwała dla sześciu przedstawicieli Królestwa Polskiego (Imperium Rosyjskiego) w zespole demarkacyjnym ustalającym granice WMK. Uhonorowanie nastąpiło w związku z zakończeniem prac nad wytyczeniem granic WMK z sąsiadującymi Królestwem Polskim, Austrią i Prusami.
Fragment wpisu do Księgi obywatelskiej… WMK; miejsce spoczynku na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie – grób rodzinny w kwaterze 175.
